कतारको राजधानी दोहामा रहेको अल उदैद अमेरिकी एयरबेसमा मिसाइल आक्रमण गरेको घटनाले पश्चिम एसिया क्षेत्रमा तनाव थप चर्किएको छ। इरानको सरकारी समाचार एजेन्सी तस्नीमका अनुसार, इरानको इस्लामिक रिभोल्युशनरी गार्ड कर्प्स (आईआरजीसी) ले कतार र इराकमा रहेका अमेरिकी सैन्य अड्डाहरूलाई निशाना बनाएर ‘विजयको घोषणा’ नामक मिसाइल अभियान शुरू गरेको छ। यो आक्रमण अमेरिकाले इरानका तीन परमाणु केन्द्रहरूमा गरेको बमबारीको जवाफी कारबाहीको रूपमा आएको हो, जसले इरान–इजरायल तनावलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याएको छ।घटनाको विवरणइरानले सोमबार राति कतारको अल उदैद एयरबेसमा कम्तीमा ६ देखि १० मिसाइल प्रहार गरेको दाबी गरेको छ। यी मिसाइलहरू छोटो र मध्यम दूरीका ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू थिए। कतारको रक्षा मन्त्रालयले भने आफ्नो हवाई प्रतिरक्षा प्रणालीले अधिकांश मिसाइलहरूलाई (१० मध्ये ९) सफलतापूर्वक निष्क्रिय पारेको र कुनै मानवीय क्षति नभएको जनाएको छ। दोहाको आकाशमा विस्फोटको आवाज सुनिएको र फ्लेयरहरू देखिएको स्थानीय सञ्चारमाध्यमहरूले बताएका छन्। इरानले यो हमलालाई ‘अपरेशन बशारत अल-फतह’ नाम दिएको छ र यो आक्रमण अमेरिकाले इरानको परमाणु सुविधाहरूमा गरेको हमलामा प्रयोग गरेको बमको संख्याको बराबर भएको दाबी गरेको छ। इरानको सुप्रीम नेशनल सिक्योरिटी काउन्सिलले यो हमलालाई अमेरिकाको ‘आपराधिक आक्रमण’ को जवाफ भएको बताएको छ।
कतारले यो आक्रमणलाई आफ्नो सार्वभौमिकता, हवाई क्षेत्र, र संयुक्त राष्ट्रसंघको सन्धिको उल्लंघनको रूपमा निन्दा गरेको छ। कतारको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता माजिद अल-अंसारीले यो हमलाको जवाफ दिने अधिकार सुरक्षित राखेको बताएका छन्। साउदी अरबले पनि यो हमलाको निन्दा गर्दै कतारको समर्थनमा उभिएको छ।

अमेरिकाको प्रतिक्रिया

अमेरिकाले यो घटनालाई नजिकबाट नियालिरहेको र आफ्ना नागरिकलाई सुरक्षित रहन आग्रह गरेको छ। अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयले कतारको अल उदैद बेसमा तैनाथ करिब १०,००० सैनिकहरूको सुरक्षालाई प्राथमिकता दिएको छ। अमेरिकी अधिकारीहरूले पहिल्यैदेखि इरानले मिसाइल लञ्चरहरू तैनाथ गरेको र हमलाको सम्भावना रहेको चेतावनी दिएका थिए।पश्चिम एसियामा बढ्दो संकटयो घटना इरान र इजरायल बीचको लामो समयदेखिको तनावको पछिल्लो कडी हो, जसमा अमेरिकाको प्रत्यक्ष संलग्नताले स्थिति जटिल बनेको छ। 

इरानले अमेरिकाले आफ्ना परमाणु संरक्षित क्षेत्रहरूमा गरेको आक्रमणलाई संयुक्त राष्ट्रसंघको सन्धिको उल्लंघन भन्दै कडा निन्दा गरेको छ। इजरायलले पनि इरानका सैन्य अड्डाहरूमा लगातार हमला गरिरहेको छ, जसले क्षेत्रीय तनावलाई थप उग्र बनाएको छ।यो तनावले कतार, कुवैत, बहरेन, र इराक जस्ता देशहरूमा रहेका अमेरिकी सैन्य अड्डाहरूलाई जोखिममा पारेको छ। कतारले आफ्नो हवाई क्षेत्र बन्द गरेको छ भने कुवैत र संयुक्त अरब इमिरेट्सले पनि सुरक्षात्मक कदमहरू चालेका छन्।

नेपाली मजदुरहरूको सम्भावित प्रभावपश्चिम एसियामा बढ्दो

अस्थिरताले कतार, साउदी अरब, कुवैत, र यूएई जस्ता देशहरूमा कार्यरत नेपाली मजदुरहरूलाई प्रभावित गर्न सक्छ। कतारमा मात्रै लाखौं नेपालीहरू निर्माण, सेवा, र अन्य क्षेत्रमा कार्यरत छन्। दोहामा भएको मिसाइल हमलापछि नेपाली दूतावासले कतारमा रहेका नेपालीहरूलाई सतर्क रहन, कतार सरकारको निर्देशन पालना गर्न, र आवश्यक परे दूतावासमा सम्पर्क गर्न आग्रह गरेको छ।यो संकटले नेपाली मजदुरहरूको सुरक्षालाई मात्र नभई उनीहरूको रोजगारी र आर्थिक अवस्थालाई पनि प्रभावित गर्न सक्छ। यदि क्षेत्रीय तनाव लम्बियो वा युद्धको रूप लियो भने, निर्माण परियोजनाहरू स्थगित हुन सक्छन्, जसले मजदुरहरूको आयमा प्रत्यक्ष असर पार्नेछ। साथै, हवाई उडानहरू रद्द हुने र आपूर्ति शृंखलामा अवरोध सिर्जना हुने सम्भावनाले पनि नेपालीहरूको दैनिक जीवन कठिन हुन सक्छ।
 IAEA का प्रमुख राफाएल ग्रोस्सीले इरानका परमाणु सुविधाहरूमा भएको क्षतिको आकलन गर्न तत्काल पहुँच माग गरेका छन्। उनले यो क्षति ‘धेरै ठूलो’ हुन सक्ने आशंका व्यक्त गरेका छन्।

 रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुतिनले इरानका विदेश मन्त्रीसँगको भेटमा अमेरिकी हमलाको निन्दा गरेका छन्, जसले इरानलाई क्षेत्रीय कारबाहीका लागि प्रोत्साहन गरेको मानिएको छ।

 साउदीले कतारमा भएको हमलालाई गैरजिम्मेदार कदम भन्दै निन्दा गरेको छ। इरानको मिसाइल हमलाले पश्चिम एसियामा नयाँ संकटको बीउ रोपेको छ, जसले क्षेत्रीय र विश्वव्यापी स्थिरतामाथि प्रश्न उठाएको छ। कतारस्थित अल उदैद एयरबेसमा भएको यो आक्रमणले अमेरिका, इरान, र इजरायलबीचको तनावलाई थप उग्र बनाएको छ। नेपाली मजदुरहरूको सन्दर्भमा, यो संकटले उनीहरूको सुरक्षा र जीविकोपार्जनमा गम्भीर चुनौती खडा गर्न सक्छ। नेपाल सरकारले कतारस्थित दूतावासमार्फत नेपालीहरूको सुरक्षाका लागि तत्काल कदम चाल्नुपर्ने आवश्यकता छ। साथै, यो क्षेत्रमा शान्ति स्थापनाका लागि अन्तरराष्ट्रिय समुदायले कूटनीतिक पहललाई प्राथमिकता दिनुपर्छ।